"သေဘ္ာမွ၊ Echo-sounder"

(Echo-sounder ရဲ႕၊ transducer ကို၊ ၿမန္မာ၊ ေရငုတ္သမား diver တဦးၿဖင္႔၊ အသစ္ 'လဲ' ဖူးပါတယ္။ transducer ရိွေနတဲ႔၊ fore peak tank နဲ႔၊ cargo tank အႀကား၊ void space ထဲမွာ၊ water-tight cofferdam တခု၊ အသစ္ေဆာက္ကာ၊ 'လဲ' ခဲ႔တာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။ diver ညီေလးက၊ သေဘာ္ရဲ႕ ဗိုက္ေအာက္မွ၊ transducer အေဟာင္း 'ၿဖဳတ္' ကာ၊ traducer အသစ္ 'တတ္ဆင္' ေပးပါတယ္။

water-tight cofferdam မွာ၊ sounding pipe နဲ႔ water-tight cap တတ္ထားၿပီး၊ sounding pipe မွာ၊ drain cock တတ္ထားပါတယ္။ drain cock မွတဆင္႔၊ cofferdam ထဲမွ၊ 'ေရ' ေတြကို၊ drain ၿပဳလုပ္ကာ၊ (၅) မိနစ္တခါ၊ sounding တိုင္းပါတယ္။ စိတ္ခၽရၿပီဆိုမွ၊ cofferdam ထဲမွ၊ 'ေရ' ေတြ၊ ကုန္တဲ႔အထိ၊ စုတ္ထုတ္တဲ႔၊ နည္းၿဖင္႔၊ transducer အသစ္ 'လဲ' ခဲ႔တာလည္း၊ ၿဖစ္ပါတယ္။

ဒီ post ေလးကေတာ႔၊ အသစ္လဲဖူးတဲ႔၊ Echo-sounder ရဲ႕၊ transducer ကို၊ သတိတရ၊ ေရးတင္လိုက္တဲ႔၊ post ၿဖစ္ေႀကာင္း၊ ေၿပာပါရေစ။)

Reference and photo credit to : (1) "Echo Sounding / Early Sound Methods". National Oceanic & Atmospheric Administration (NOAA). NOAA Central Library. 2006., (2) International Hydrographic Bureau (February 2008). "IHO Standards for Hydrographic Surveys" (5th Edition)., (3) An Introduction to Echosounding. Honeywell-ELAC-Nautik GmbH, Kiel, (1982).

Remark : All publications and images herein this page are for use of educational purpose only. The owner of this page is not responsible for the consequences in case of violation to copyright, trademark, patent or other intellectual property rights of any third party.

သေဘ္ာရဲ႕ keel ေအာက္မွ၊ 'ေရ' ရဲ႕ 'အနက္' depth ကို၊ တိုင္းတာေပးမယ္႔၊ "Echo-sounder" ဟာ၊ Safety Equipment အမၽိဳးအစားထဲမွာ၊ အကၽံဳးဝင္ၿပီး၊ Cargo Ship's Safety Equipment Certificate ရဲ႕၊ ေနာက္ဆက္တြဲ၊ form (E) မွာ၊ ထည္႔သြင္း၊ မွတ္တမ္းတင္ ထားပါတယ္။

"Echo sounder" ကို၊ "SONAR" ဆိုတဲ႔၊ sound navigation and ranging equipment အမၽိဳးအစား၊ တခုအၿဖစ္၊ သတ္မွတ္နိဳင္ပါတယ္။ "Echo-sounder" ဟာ၊ ေရထဲသို႔၊ အသံလိွဳင္း sound pulses ေတြကို၊ transmission အၿဖစ္၊ ထုတ္လြွင္႔ၿပီး၊ အသံလိွဳင္းရဲ႕၊ ပဲ႔တင္သံ echo sound ကို၊ receiving အေနနဲ႔၊ ၿပန္လည္ရယူပါတယ္။ transmission နဲ႔ receiving အႀကားရိွ၊ 'အခၽိန္' မွတဆင္႔၊ အသံရဲ႕ သြားနံွဳး speed of sound ကို၊ အေၿခခံကာ၊ 'ေရ' ရဲ႕ 'အနက္' depth အၿဖစ္၊ ေၿပာင္းလဲ၊ ေဖာ္ၿပေပးပါတယ္။

(၁၉၁၂) ခုနွစ္၊ "Titanic" သေဘ္ာ၊ နစ္ၿမဳတ္ၿပီးတဲ႔အခါ၊ ဂၽာမန္၊ ရူပေဗဒပညာရွင္၊ "Alexander Behm" ဟာ၊ 'ေရ' ထဲ၊ ေမၽာေနတဲ႔၊ ေရခဲတုန္း icebergs ေတြရဲ႕၊ 'ေရ' နစ္ၿမဳတ္ေနမယ္႔၊ 'အနက္' depth ကို၊ တိုင္းတာရန္၊ သုေသသန၊ ၿပဳလုပ္ခဲ႔ပါတယ္။ ပဲ႔တင္သံ echo sounding ၿဖင္႔၊ icebergs ေတြရဲ႕၊ ေရနစ္ၿမဳတ္ေနမယ္႔၊ အနက္' depth ကို၊ တိုင္းတာရာမွာ၊ ထိေရာက္မွဳ၊ 'မရိွ' တာ၊ ေတြ႔ရိွခဲ႔သလို၊ depth of the sea ဆိုတဲ႔၊ 'ေရ' ရဲ႕ 'အနက္' တိုင္းတာနိဳင္မယ္႔၊ နည္းလမ္းကိုေတာ႔၊ ရရိွခဲ႔ပါတယ္။

(၁၉၁၃) ခုနွစ္မွာ၊ invention patented အၿဖစ္၊ တီထြင္သူ၊ မူပိုင္ခြင္႔၊ ေလၽွာက္ထား၊ ရယူ ခဲ႔တဲ႔ အတြက္၊ "Echo-sounder" ရဲ႕၊ အစဟာ၊ Alexander Behm ကလို႔၊ ဆိုနိဳင္ပါတယ္။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္အတြင္း၊ submarine detection အၿဖစ္၊ အသံုးၿပဳရာမွတဆင္႔၊ echo-sounder နဲ႔၊ ပက္သက္တဲ႔၊ acoustic နည္းပညာေတြ၊ တိုးတက္လာခဲ႔၊ ပါတယ္။

ကုန္သြယ္ေရေႀကာင္း၊ သေဘ္ာေတြမွာ၊ အသံုးၿပဳတဲ႔၊ echo sounder ဟာ၊ vertically down အေနအထားၿဖင္႔၊ acoustic energy ကို၊ short pulse ေတြအၿဖစ္၊ ထုတ္လြွင္႔ေပးပါတယ္။ short pulse ေတြဟာ၊ sea bed လို႔ေခါါတဲ႔၊ ေရေအာက္ႀကမ္းၿပင္၊ sea bottom အထိ၊ ေရာက္ရိွၿပီးမွ၊ ပဲ႔တင္သံ echo အေနနဲ႔၊ သေဘ္ာသို႔၊ ၿပန္လည္၊ ရိုက္ခတ္မွာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။

short pulse ေတြအၿဖစ္၊ ထုတ္လြွင္ခၽိန္မွ၊ 'ပဲ႔တင္သံ' echo အၿဖစ္၊ သေဘ္ာသို႔၊ ၿပန္လည္၊ ရိုက္ခတ္ခၽိန္၊ travel time (t) ဟာ၊ ေရရဲ႕ အနက္၊ depth of water (d) အေပါါ၊ မူတည္ၿပီး၊ အသံရဲ႕ 'အလၽွင္' velocity of sound (v) အေပါါ၊ အေၿခခံကာ၊ "(t ) = (2 x d) / v" သို႔မဟုတ္၊ "d = (v x t)/ 2" ဆိုတဲ႔၊ ပံုေသနည္းၿဖင္႔၊ ေရရဲ႕ 'အနက္' ကို၊ တြက္ယူၿခင္း၊ ၿဖစ္ပါတယ္။
Fig. (1) - Echo sounder's measurement

Fig. (1) မွာ၊ "Echo sounder's measurement" ဆိုၿပီး၊ ဥပမာအၿဖစ္၊ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။ ေယဘုယၽအေနနဲ႔၊ sea water temperature 13°C နဲ႔၊ atmospheric pressure အေၿခအေနမွာ၊ 1500 meters/ second နံွဳး၊ အသံအလၽွင္ sound velocity ၿဖင္႔၊ ေရြွ႕လၽွားတယ္လို႔၊ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။

echo sounder ရဲ႕၊ တိကၽစြာစြမ္းေဆာင္နိဳင္မွဳ accuracy performance ဟာ၊ 'ေရ' ထဲမွာ၊ ၿဖတ္သန္းသြားမယ္႔၊ အသံအလၽွင္ၿပန္႔ကြဲမွဳ sound velocity of propagation အေပါါ၊ မူတည္ပါတယ္။ အလားတူ၊ sound velocity of propagation ဟာလည္း၊ 'ေရ' ရဲ႕၊ temperature, pressure နဲ႔၊ salinity တို႔အေပါါ၊ မူတည္ေနတာ၊ ေတြ႔ရပါတယ္။

echo sounder ကို၊ switch စ' တင္ "on" တဲ႔အခါ၊ recorder မွ၊ pulse generator သို႔၊ signal ေပးပို႔ပါတယ္။ pulse generator ဟာ၊ 5-600 pulses/ minutes နံွဴးထား၊ rate ၿဖင္႔၊ frequency ႀကိမ္နံွဳးတခု၊ ထုတ္ေပးၿပီး၊ transmitter သို႔၊ ထပ္မံ၊ ေပးပို႔ပါတယ္။ transmitter ဟာ၊ pulse signal ကို၊ powerful electric pulse အၿဖစ္၊ amplification ၿပဳလုပ္ကာ၊ transducer သို႔၊ ေပးပို႔မွာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။

transducer ဟာ၊ powerful electric pulse ကို၊ sound energy producing pulse တနည္းအားၿဖင္႔၊ acoustic energy အၿဖစ္၊ ေၿပာင္းလဲၿပီး၊ sea bed လို႔ေခါါတဲ႔၊ ေရေအာက္ႀကမ္းၿပင္၊ sea bottom သို႔၊ ထုတ္လြွင္႔သလို၊ reflected back အေနနဲ႔၊ ၿပန္လည္ရရိွလာတဲ႔၊ ပဲ႔တင္သံ echo ကိုလည္း၊ pulse signal သို႔၊ ေၿပာင္းလဲၿပီး၊ receiver ထံ၊ ေပးသြင္းမွာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။

iron, nickel နဲ႔၊ cobalt အစရိွတဲ႔၊ ferromagnetic material ေတြမွာ၊ alternating current စီးဝင္တဲ႔အခါ၊ ေမာ္လီကၽဴးေတြ၊ တခုနဲ႔တခုအႀကား၊ magnetic field ေတြ၊ ၿဖစ္ေပါါၿခင္းဆိုတဲ႔၊ 'magneto-striction' ေပါါေပါက္ပါတယ္။ magneto-striction ကို၊ physical stress ေတြ၊ ၿဖစ္ေပါါလာၿခင္း အၿဖစ္၊ သတ္မွတ္နိဳင္သလို၊ magnetic field ေတြေႀကာင္႔၊ ေမာ္လီကၽဴးေတြဟာ၊ vibration အေနနဲ႔၊ တုန္ခါၿခင္းလည္း၊ ၿဖစ္ပါတယ္။

transducer ကို၊ ferromagnetic material ၿဖင္႔၊ ၿပဳလုပ္၊ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ႔အတြက္၊ 'magneto striction' ေႀကာင္႔၊ ေပါါေပါက္လာတဲ႔၊ vibration ကို၊ sound pulse အၿဖစ္၊ ထုတ္လြွင္႔ၿခင္း၊ ၿဖစ္ပါတယ္။


Fig. (2) - Single beam Echo sounder transducer

အၿပန္အလွန္အားၿဖင္႔၊ sound pulse အၿဖစ္၊ ရရိွလာတဲ႔၊ vibration ကိုလည္း၊ 'magneto striction' ေႀကာင္႔၊ magnetic field ေတြ၊ ၿဖစ္ေပါါေစၿပီး၊ alternating current ဆိုတဲ႔၊ electric pulse အေနနဲ႔၊ ၿပန္လည္၊ ရရိွမွာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။ Fig. (2) မွာ၊ "Single beam Echo sounder transducer" ဆိုၿပီး၊ ဥပမာအၿဖစ္၊ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။

propeller နဲ႔ overboard discharges တို႔ေႀကာင္႔၊ turbulence ေပါါေပါက္ၿခင္းနဲ႔၊ bow wave ေႀကာင္႔၊ aeration ဆိုတဲ႔၊ bubbles ေတြ၊ ေပါါေပါက္ၿခင္းတို႔မွတဆင္႔၊ noise ေတြ၊ ၿဖစ္ေပါါတတ္တဲ႔အတြက္၊ transducer ကို၊ noise သက္ေရာက္မွဳ 'မရိွ' နိဳင္တဲ႔၊ ေနရာေတြမွာသာ၊ ေရြးခၽယ္၊ တတ္ဆင္ထားႀကပါတယ္။

receiver ဟာ၊ pulse signal ကို၊ amplification ၿပဳလုပ္ၿပီးမွ၊ recorder သို႔၊ ေပးသြင္းကာ၊ stylus ကို၊ ေရြွ႕လၽွားေစပါတယ္။ stylus ရဲ႕၊ ေရြွ႕လၽွားမွဳဟာ၊ transducer မွ၊ လက္ခံရရိွတဲ႔၊ ပဲ႔တင္သံ echo ရဲ႕၊ အလၽွင္ speed of sound နဲ႔၊ proportional အၿဖစ္၊ တိုက္ရိုက္၊ အခၽိဳးကၽပါတယ္။  stylus ေရြွ႕လၽွားမွဳေႀကာင္႔၊ electro-sensitive paper စကၠဴအသားေပါါမွာ၊ physical mark ေတြ၊ ၿဖစ္ေပါါေစၿခင္း၊ နည္းလမ္းၿဖင္႔၊ depth of the sea ဆိုတဲ႔၊ 'ေရ' ရဲ႕ 'အနက္' ကို၊ တိုင္းတာ၊ ရယူၿခင္းလည္း၊ ၿဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္း၊ ကာလေတြမွာေတာ႔၊ electro-sensitive paper စကၠဴအစား၊ visual blip အေနနဲ႔၊ တိုက္ရိုက္၊ ဖတ္ယူနိဳင္မယ္႔၊ recorder ေတြကို၊ အစားထိုး၊ အသံုးၿပဳလာႀကပါတယ္။ visual blip အေနနဲ႔၊ တိုက္ရိုက္၊ ဖတ္ယူၿခင္းဟာ၊ receiver မွ၊ ရရိွလာတဲ႔၊ pulse signal ကို၊ amplification ၿပဳလုပ္ၿပီး၊ digital signal သို႔၊ ေၿပာင္းလဲလိုက္ၿခင္းလည္း၊ ၿဖစ္ပါတယ္။


Fig. (3) - Paper recorder Echo sounder

regulations ေတြအရ၊ depth of the sea ဆိုတဲ႔၊ 'ေရ' ရဲ႕ 'အနက္' ကို၊ တိုင္းတာၿပီး၊ မွတ္တမ္းတင္၊ သိမ္းဆည္းထားရန္၊ လိုအပ္ပါတယ္။ stylus အသံုးၿပဳထားတဲ႔၊ paper recorder ေတြရဲ႕၊ electro-sensitive paper စကၠဴကို၊ သိမ္းဆည္းထားရန္၊ လိုအပ္သလို၊ digital recorder ေတြရဲ႕၊ memory record ကိုလည္း၊ သိမ္းဆည္းထားရန္၊ လိုအပ္ပါတယ္။


Fig. (4) - Digital recorder Echo sounder

Fig. (3) နဲ႔ (4) မွာ၊ "Paper recorder Echo sounder" နဲ႔ "Digital recorder Echo sounder" ဆိုၿပီး၊ ဥပမာအၿဖစ္၊ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။ အခၽိဳ႕၊ digital recorder echo sounders ေတြဟာ၊ print out အေနနဲ႔ပါ၊ ေဆာင္ရြက္ေပးနိဳင္တာ၊ ေတြ႔ရပါတယ္။

paper recorder ေတြနဲ႔၊ digital recorder ေတြရဲ႕၊ draft setting, feet / fathom / meter selector, paper speed control နဲ႔၊ gain & sensitivity အပါအဝင္၊ အစရိွတဲ႔၊ ခၽိန္ညိွၿခင္းေတြဟာ၊ echo sounder ထုတ္လုပ္တဲ႔၊ maker အမၽိဳးအစားေတြအေပါါ၊ မူတည္ၿပီး၊ တခုနဲ႔တခု၊ ကြဲၿပား၊ ၿခားနားမွဳေတြ၊ ရိွတတ္တဲ႔အတြက္၊ အေသးစိတ္၊ ေဖာ္ၿပၿခင္း၊ 'မၿပဳ' ေတာ႔ပဲ၊ ခၽန္လွပ္ထားခဲ႔ပါမယ္။

echo sounder ေတြမွာ၊ error ေတြ၊ ေပါါေပါက္တတ္ ပါတယ္။ echo sounder မွ၊ error ေတြကို၊ (i) velocity error, (ii) aeration error, (iii) stylus speed error, (iv) multiple echoes error, (v) false bottom echoes error နဲ႔၊ (vi) pythagoras error ဆိုၿပီး၊ ေတြ႔ရပါတယ္။

(i) - "Velocity error" - ပင္လယ္ေရရဲ႕၊ salinity, temperature နဲ႔၊ pressure တို႔၊ 'ၿမင္႔တက္' လာတဲ႔အခါ၊ echo sounder မွ၊ ထုတ္လြွင္႔တဲ႔၊ အသံလိွဳင္း sound pulses ေတြရဲ႕၊ 'အလၽွင္' velocity လည္း၊ လိုက္ပါ၊ 'ၿမင္႔တက္' လာမွာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။  သေဘ္ာသြားလာရာ၊ ေဒသရဲ႕၊ ဆားအငံဓါတ္ salinity နဲ႔၊ ေရရဲ႕ အပူခၽိန္ temperature တို႔ကို၊ သိရိွထားရန္၊ လိုအပ္သလို၊ echo sounder ရဲ႕၊ salinity setting ကိုလည္း၊ လိုအပ္သလို၊ ေၿပာင္းလဲ၊ ခၽိန္ညိွေပးရန္၊ လိုအပ္တာကို၊ ေတြ႔ရပါတယ္။

ဆားအငံဓါတ္ salinity ဟာ၊ ေရရဲ႕ 'သိပ္သည္းဆ' specific gravity နဲ႔၊ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ salinity ပမာဏ၊ 'ၿမင္႔မား' တဲ႔အခါ၊ specific gravity 'ၿမင္႔မား' ေနမွာ၊ ၿဖစ္သလို၊ echo sounder မွ၊ ထုတ္လြွင္႔တဲ႔၊ အသံလိွဳင္း sound pulses ေတြရဲ႕၊ အလၽွင္ velocity လည္း၊ လိုက္ပါ၊ 'ၿမင္႔တက္' လာမွာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။

"(t ) = (2 x d) / v" ဆိုတဲ႔၊ ပံုေသနည္းအရ၊ velocity 'ၿမင္႔တက္' လာတဲ႔အခါ၊ ပဲ႔တင္သံ echo အၿဖစ္၊ သေဘ္ာသို႔၊ ၿပန္လည္၊ ရိုက္ခတ္ခၽိန္၊ travel time (t) 'ကၽဆင္း' သြားမွာၿဖစ္ၿပီး၊ 'ေရ' ရဲ႕ 'အနက္' (d) ကိုလည္း၊ အမွန္တကယ္ရိွေနတဲ႔၊ 'အနက္' depth ထက္၊ ပိုမို၊ 'ေလၽွာ႔နည္း' စြာၿဖင္႔၊ echo sounder မွာ၊ ေဖာ္ၿပေနမွာ၊ ၿဖစ္သလို၊ velocity error အေနနဲ႔၊ သတ္မွတ္နိဳင္ပါတယ္။

ဥပမာ၊ သေဘ္ာဟာ၊ ေအဒင္ပင္လယ္ေကြ႔ Gulf of Aden မွတဆင္႔၊ ပင္လယ္နီ Red Sea သို႔၊ ဝင္ေရာက္လာတဲ႔အခါ၊ ပင္လယ္ေရရဲ႕၊ salinity နဲ႔၊ temperature 'ၿမင္႔တက္' ေနတဲ႔အတြက္၊ အမွန္တကယ္ ရိွေနမယ္႔၊ prevalent depth ထက္၊ ပိုမို၊ 'ေလၽွာ႔နည္း' စြာၿဖင္႔၊ echo sounder မွာ၊ ေဖာ္ၿပေနမွာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။ echo sounder ရဲ႕၊ salinity setting ေၿပာင္းလဲ၊ ခၽိန္ညိွမွသာ၊ 'ေရ' ရဲ႕ 'အနက္' ကို၊ မွန္ကန္စြာ၊ တိုင္းတာ၊ ရရိွနိဳင္မွာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။

အလားတူ၊ သေဘ္ာဟာ၊ ပင္လယ္နီ Red Sea မွတဆင္႔၊ စူးအက္တူးေၿမာင္း၊ Suez canal ကို၊ ၿဖတ္သန္းၿပီး၊ ေၿမထဲပင္လယ္ Mediterranean sea သို႔၊ ဝင္ေရာက္လာတဲ႔၊ အခါမွာေတာ႔၊ ပင္လယ္ေရရဲ႕၊ salinity နဲ႔၊ temperature 'ကၽဆင္း' သြားတဲ႔အတြက္၊ အမွန္တကယ္၊ ရိွေနတဲ႔၊ prevalent depth ထက္၊ ပိုမို၊ 'မၽားၿပား' စြာ၊ ေဖာ္ၿပေနမွာ၊ ၿဖစ္သလို၊ echo sounder ရဲ႕၊ salinity setting ကို၊ ေၿပာင္းလဲ၊ ခၽိန္ညိွရန္၊ လိုအပ္ပါတယ္။

(ii) - "Aeration error" - ဆိုးရြား၊ ၿပင္းထန္တဲ႔၊ ရာသီဥတု rough weather, light load ေခါါ၊ 'ကုန္' အနည္းငယ္နဲ႔၊ 'ဝန္ေပါ႔' အေနအထားေႀကာင္႔၊ သေဘာ္မွာ၊ heavy pitching ၿဖစ္ေပါါမွဳနဲ႔၊ ေရတိမ္စည္းေသာင္ shoals အေပါါ၊ သေဘာ္ၿဖတ္သန္းသြားလာမွဳ၊ အစရိွတဲ႔၊ အေၿခအေနေတြေႀကာင္႔၊ သေဘာ္ရဲ႕၊ keel နဲ႔၊ sea bed မွာ၊ အၿမွဳတ္ေလဘူေဘာင္း bubbles ေတြ၊ ၿဖစ္ေပါါတတ္ ပါတယ္။

bubbles ေတြဟာ၊ echo sounder မွ၊ ထုတ္လြွင္႔တဲ႔၊ အသံလိွဳင္း sound pulses ေတြကို၊ absorb အေနနဲ႔၊ 'စုတ္' ယူတတ္တဲ႔အတြက္၊ 'ေရ' ရဲ႕ 'အနက္' (d) ကိုလည္း၊ အမွန္တကယ္ရိွေနမယ္႔၊ prevalent depth ထက္၊ ပိုမို၊ 'ေလၽွာ႔နည္း' စြာၿဖင္႔၊ echo sounder မွာ၊ ေဖာ္ၿပေလ႔ရိွၿပီး၊ aeration error အၿဖစ္၊ သတ္မွတ္နိဳင္ပါတယ္။ aeration error ဟာ၊ ေခတၱယာယီ၊ temporary condition အေၿခအေနၿဖင္႔သာ၊ ေပါါေပါက္ပါတယ္။

(iii) - "Stylus speed error" - recorder မွာ၊ voltage fluctuation ၿဖစ္ေပါါတဲ႔၊ အေၿခအေနေတြနဲ႔၊ stylus ေရြွ႕လၽွားေစမယ္႔၊ rotatory tapes တို႔ဟာ၊ sticky tape အၿဖစ္၊ အလိုက္သင္႔၊ လည္ပတ္မွဳ 'မရိွ' ပဲ၊ တုန္႔ေနွးကာ၊ 'ကပ္' ေနတတ္တဲ႔၊ အေၿခအေနေတြမွာ၊ အမွန္တကယ္၊ ရိွေနမယ္႔၊ prevalent depth ကို၊ echo sounder မွ၊ မွားယြင္းစြာ၊ ေဖာ္ၿပေလ့ရိွၿပီး၊ stylus speed error အၿဖစ္၊ သတ္မွတ္နိဳင္ပါတယ္။

(iv) - "Multiple echoes error" - ေရတိမ္ေဒသ shallow water ဧရိယာေတြမွာ၊ transducer ဟာ၊ sea bed မွ၊ echo sound pulse အၿဖစ္၊ ရရိွလာတဲ႔၊ vibration ကို၊ လက္ခံ ရယူစဥ္၊ vibration ဟာ၊ re-reflected form အၿဖစ္၊ sea bed သို႔၊ ၿပန္လည္၊ 'ရိုက္ခတ္' တတ္သလို၊ re-reflected form ဟာ၊ traducer သို႔၊ ၿပန္လည္၊ ေရာက္ရိွလာတတ္ပါတယ္။

re-reflected form echo sound pulse ဟာ၊ ေနာက္တႀကိမ္၊ sea bed သို႔၊ ၿပန္လည္၊ 'ရိုက္ခတ္' ၿပီး၊ re-re-reflected form အၿဖစ္၊ traducer သို႔၊ ထပ္မံ၊ ေရာက္ရိွလာၿခင္းကို၊ multiple echoes error အၿဖစ္၊ သတ္မွတ္နိဳင္ပါတယ္။ multiple echoes error ေႀကာင္႔၊ အမွန္တကယ္ ရိွေနတဲ႔၊ 'အနက္' depth ကို၊ echo sounder မွ၊ မွားယြင္းစြာ၊ ေဖာ္ၿပေလ့၊ ရိွတတ္တဲ႔ အတြက္၊ သေဘ္ာသြားလာရာ၊ ေရတိမ္ေဒသ shallow water ဧရိယာရဲ႕၊ 'ေရ' ရဲ႕ 'အနက္' prevalent depthၿဖင္႔၊ နိွဳင္းယွဥ္ၿပီး၊ echo sounder ရဲ႕၊ range setting scale ကို၊ ႀကိဳတင္၊ ခၽိန္ညိွထားရန္၊ လိုအပ္ပါတယ္။

(v) - "False bottom echoes error" - echo sounder ရဲ႕၊ range setting scale ကို၊ အမွန္တကယ္၊ ရိွေနမယ္႔၊ prevalent depth ထက္၊ 'ေလၽွာ႔နည္း' စြာ၊ ခၽိန္ညိွထားၿခင္ေႀကာင္႔၊ echo sounder မွ၊ မွားယြင္းစြာ၊ ေဖာ္ၿပၿခင္းကို၊ false bottom echoes error အၿဖစ္၊ သတ္မွတ္နိဳင္ပါတယ္။

(vi) - "Pythagoras error" - echo sounder ရဲ႕၊ transducer အနီးတဝိုက္မွာ၊ အၿခား transducer သို႔မဟုတ္၊ transmitters ေတြကို၊ နီးကပ္စြာ၊ တတ္ဆင္ထားၿခင္းေႀကာင္႔၊ echo sounder မွ၊ မွားယြင္းစြာ၊ ေဖာ္ၿပၿခင္းကို၊ pythagoras error အၿဖစ္၊ သတ္မွတ္နိဳင္ပါတယ္။

ဥပမာ၊ သေဘ္ာရဲ႕ သြားနံွဴးတိုင္းတာေပးမယ္႔၊ speed log ရဲ႕၊ transducer သို႔မဟုတ္၊ transmitter ကို၊ echo sounder ရဲ႕၊ transducer အနီးတဝိုက္မွာ၊ တတ္ဆင္ထားၿခင္း၊ ICCP လို႔ေခါါတဲ႔၊ impressed current cathodic protection system ရဲ႕၊ transducer သို႔မဟုတ္၊ transmitter ကို၊ echo sounder ရဲ႕၊ transducer အနီးတဝိုက္မွာ၊ တတ္ဆင္ထားၿခင္းနဲ႔၊ ferromagnetic material ၿဖင္႔၊ ၿပဳလုပ္၊ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ႔၊ echo sounder ရဲ႕၊ transducer အနီးတဝိုက္မွာ၊ non-ferrous metal ၿဖစ္တဲ႔၊ zinc နဲ႔၊ aluminum ကဲ႔သို႔၊ sacrificial anodes ေတြ၊ တတ္ဆင္ထားၿခင္းတို႔ေႀကာင္႔၊ pythagoras error ေပါါေပါက္ရပါတယ္။

ferromagnetic material ၿဖင္႔၊ ၿပဳလုပ္၊ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ႔၊ echo sounder ရဲ႕၊ transducer ဟာ၊ sea bed မွ၊ ရရိွလာတဲ႔၊ echo sound pulse ကို၊ vibration အၿဖစ္၊ လက္ခံယူၿပီး၊ pulse signal အၿဖစ္၊ ေၿပာင္းလဲစဥ္၊ အၿခား၊ transducer သို႔မဟုတ္၊ transmitter ေတြရဲ႕၊ pulse signal သို႔မဟုတ္၊ sacrificial anodes ေတြနဲ႔၊ ပင္လယ္ေရအႀကား၊ ion စီးဆင္းမွဳတို႔ေႀကာင္႔၊ Pythagoras error ေပါါေပါက္ရေႀကာင္း၊ ေဖာ္ၿပလိုက္ပါတယ္။

Comments

Popular posts from this blog