"ေအဗီြအာရယ္၊ ဂါဗနာရယ္"

(ဟိုတေလာဆီက၊ ညီတဦးမွ၊ "ဂၽင္နေရတာက၊ ေအဗီြအာ 'ေလာင္' သမို႔၊ အသစ္လဲေပမယ္႔၊ ထပ္ 'ေလာင္' ၿပန္တယ္။ ဘာလုပ္ရရင္၊ ေကာင္းမွာလည္း" ဆိုကာ၊ ေမးလာသမို႔၊  "အင္ဂၽင္ရဲ႕၊ total running hour ရယ္၊  fuel pump & governor last overhauling record ရယ္ကို၊ ေမးၿမန္းစံုစမ္းႀကည္႔ပါဦး" ရယ္လို႔၊ ေၿပာၿဖစ္တာေႀကာင္႔၊ "ေအဗီြအာရယ္၊ ဂါဗနာရယ္"  ဆိုကာ၊ post တင္လိုက္ပါတယ္။)
.
(Reference, Thanks and Credit to : MacAllister Power Systems https://www.macallisterpowersystems.com/

Remark : All publications herein this pages are for use of educational purpose only. The owner of this pages is not responsible for the consequences in case of violation to copyright, trademark, patent or other intellectual property rights of any third party.)

generator engine ေတြရဲ႕၊ governors ေတြကို၊  speed controls ကိစၥ၊ တခုတည္းသာမက၊  generator load applications ေတြအတြက္ပါ၊  အသံုးၿပဳရန္၊ တတ္ဆင္ထားၿခင္း၊ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီ႔အတြက္၊ governor အေႀကာင္းေၿပာတဲ႔အခါ၊  droop, speed droop နဲ႔၊ regulatiing ဆိုတဲ႔၊  က႑ေတြကိုပါ၊ ထည္႔သြင္းေၿပာဆိုရန္၊  လိုအပ္ပါတယ္။

droop, speed droop နဲ႔၊ regulatining တို႔ဟာ၊  တခုနဲ႔တခု၊ interchangeable relation အၿဖစ္၊ ဆက္စပ္ေနၿပီး၊ no load (high idle) မွ၊  full load (rated) သို႔၊ speed ေၿပာင္းလဲစဥ္၊  steady state operation အေနနဲ႔၊  အလိုက္သင္႔၊ ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။

steady state operation အေနနဲ႔၊ အလိုက္သင္႔၊ ေဆာင္ရြက္ရန္၊ ခၽိန္ညိွထားၿခင္းကို၊  'droop setting' သို႔မဟုတ္၊ '% Droop" လို႔၊  ေခါါပါတယ္။ ေယဘုယၽအေနနဲ႔ "% Droop = {(Speed at no load - Speed at  full load) x 100} / Speed at full load ဆိုတဲ႔၊  ပံုေသနည္းၿဖင္႔၊ တြက္ခၽက္ႀကပါတယ္။

generator engine ဒါမွမဟုတ္၊ စက္မွဴ၊  လုပ္ငန္းသံုး၊ industrial engines ေတြမွာ၊  load သို႔မဟုတ္ speed ေၿပာင္းလဲစဥ္၊  percent droop ဟာ၊ သတ္မွတ္ထားတဲ႔၊ range အတြင္း၊ အလိုက္သင္႔၊ ၿမင္႔တက္ကာ၊  engine ကို၊ remains constant အေနနဲ႔၊  တည္ၿငိမ္ေနေစပါတယ္။  အလားတူ၊ full load rpm မွ၊ shift either up or  down အေနနဲ႔၊ load အေၿပာင္းအလဲ၊ အတက္၊  အကၽ၊ ၿဖစ္ေပါါစဥ္၊ percent droop ဟာလည္း၊  သတ္မွတ္ထားတဲ႔၊ range အတြင္း၊ အလိုက္သင္႔၊  ေၿပာင္းလဲ၊ ထိန္းညိွေပးေနမွာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။

generators ေတြကို၊ တလံုးနဲ႔တလံုး၊ အၿပဳင္  parallel ခၽိတ္ဆက္၊ အသံုးၿပဳတဲ႔အခါ၊ droop,  speed droop နဲ႔၊ regulating တို႔သာမက၊  ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ႔၊ governor ေတြဟာ၊ (i) - insochronous, (ii) - compensation,  (iii) - speed band နဲ႔၊ (iv) - transient response  အစရိွတဲ႔၊ functions ေတြပါ၊  ထည္႔သြင္း၊ ေဆာင္ရြက္ေပးလာတာ၊ ေတြ႔ရပါတယ္။

(i) - 0 percent droop အေနနဲ႔၊ ခၽိန္ညိွထားၿခင္းကို၊ insochronous လို႔ေခါါပါတယ္။ no load to full load  အၿဖစ္၊ ေၿပာင္းလဲစဥ္၊ constant engine speed အၿဖစ္၊  တည္ရိွေနေစရန္၊ ခၽိန္ညိွထားၿခင္းလည္း၊ ၿဖစ္ပါတယ္။ automatic paralleling application လို႔ေခါါတဲ႔၊  auto synchronizing functions ေတြမွာ၊ တိကၽတဲ႔၊  precise frequency control အၿဖစ္၊ ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။

(ii) - feed back adjustment ထည္႔သြင္းထားၿခင္းကို၊  compensation အၿဖစ္၊ သတ္မွတ္ပါတယ္။  electrically actuated governors ေတြမွာ၊  အသံုးမၽားတဲ႔၊ function ၿဖစ္သလို၊ တည္ၿငိမ္တဲ႔၊  stable engine operation ရရိွေစရန္၊  ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။

(iii) - load အေၿပာင္းအလဲေႀကာင္႔၊ speed ေၿပာင္းလဲမွဴ၊  ေပါါေပါက္ၿပီး၊ တည္ၿငိမ္တဲ႔၊ မူလ steady load  အေၿခအေနသို႔၊ ၿပန္လည္ရေစရန္၊ tolerance on  speed အၿဖစ္၊ ေဆာင္ရြက္ေပးၿခင္းကိုေတာ႔၊  speed band အၿဖစ္၊ သတ္မွတ္ပါတယ္။

(iv) - ရုတ္တရက္၊ ၿဖစ္ေပါါလာတဲ႔၊ sudden load change အေၿပာင္းအလဲေႀကာင္႔၊ ကၽဆင္းသြားတဲ႔၊  speed ဒါမွမဟုတ္၊ ၿမင္႔တက္သြားတဲ႔ speed ေႀကာင္႔၊  မူလ speed သို႔၊ recover အေနနဲ႔၊ ၿပန္လည္၊ ေရာက္ရိွေစရန္၊ time interval အၿဖစ္၊  အခၽိန္အတိုင္းအတာ၊ တခုလိုအပ္ၿပီး၊  transient response အၿဖစ္၊ ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။

generator engines ေတြရဲ႕၊ transient response နဲ႔၊  steady state stability တို႔ဟာ၊ engine speed,  power factor, governor တို႔အၿပင္၊ အသံုးၿပဳထားတဲ႔၊  idle circuit တို႔အေပါါ၊ မူတည္ၿပီး၊ ေၿပာင္းလဲမွဴ၊  ၿဖစ္ေပါါတတ္တာ၊ ေတြ႔ရပါတယ္။

governor ေတြရဲ႕၊ transient response ကို၊  Class 1 နဲ႔၊ Class 2 ဆိုၿပီး၊ ေယဘုယၽ၊ ခြဲၿခား၊  သတ္မွတ္ေလ့၊ ရိွပါတယ္။  (ဥပမာအၿဖစ္၊ 4 stroke high speed CATERPILLAR  generator engines ေတြရဲ႕၊ governor ဆိုင္ရာ၊  အခၽက္အလက္၊ data တခၽိဳ႕ကို၊ ေအာက္မွာ၊  ကူးယူ၊ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။)

frequency recovery time အေနနဲ႔၊ Class 1 မွာ၊ 10 seconds, Class 2 မွာ၊ 5 seconds,  Frequency deviation အေနနဲ႔၊ Class 1 မွာ၊  + 25 %, Class 2 မွာ၊ + 20% ,  Tolerance for recovery အၿဖစ္၊ Class 1 မွာ၊ 3.5 % နဲ႔၊ Class 2 အတြက္၊ 2.0 % ဆိုၿပီး၊  သတ္မွတ္ထားပါတယ္။

အလားတူ၊ voltage recovery time အၿဖစ္၊  Class 1 မွာ၊ 10 seconds, Class 2 မွာ၊  6 seconds, voltage deviation @ 0.8 power  factor အေနနဲ႔၊ Class 1 မွာ၊ + 30 %, Class 2 မွာ၊ + 25 %, နဲ႔၊ tolerance for recovery အတြက္၊ Class 1 မွာ၊ + 2.8 %, Class 2 မွာ၊  + 2.2 % ဆိုကာ၊ သတ္မွတ္ထားတာ၊  ေတြ႔ရပါတယ္။

ဒါ႔အၿပင္၊ steady-state stability ကို၊  frequency အတြက္၊ Class 1 မွာ၊ 2. 5%,  Class 2 မွာ၊ 1. 5%, voltage အတြက္၊  Class 1 မွာ၊ 5. 0% နဲ႔၊ Class 2 အတြက္၊  2. 5% ဆိုၿပီး၊ သတ္မွတ္ထားၿပန္ပါေသးတယ္။

ရုတ္တရက္၊ ၿဖစ္ေပါါလာတဲ႔၊ sudden load change အေၿပာင္းအလဲမွာ၊ transient response နဲ႔၊  steady-state stability ရရိွေစရန္၊ AVR မွ၊  အရင္ဆံုး fast response အၿဖစ္၊ ထိန္းညိွ၊  ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ တနည္းအားၿဖင္႔၊  speed အေၿပာင္းအလဲေႀကာင္႔၊ frequency နဲ႔၊  voltage ေၿပာင္းလဲမွဴ၊ ၿဖစ္ေပါါစဥ္၊ excitation  current ကို၊ လိုအပ္သလို၊ ႀကိဳတင္၊  ခၽိန္ညိွၿပီးေပးၿခင္းလည္း၊ ၿဖစ္ပါတယ္။ တဆက္တည္းမွာ၊ governor ကလည္း၊ transient  response နဲ႔၊ steady state stability တို႔ကို၊ လိုက္ပါ၊ ခၽိန္ညိွၿပီးေပးပါတယ္။

အေႀကာင္း၊ ေႀကာင္းေႀကာင္႔၊ governor ရဲ႕၊  efficiency ကၽဆင္းေနခဲ႔လၽွင္၊ တနည္းအားၿဖင္႔၊  governor ဟာ၊ transient response နဲ႔၊  steady state stability တို႔ကို၊ သတ္မွတ္ထားတဲ႔၊  အတိုင္း၊ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္နိဳင္မွဴ၊ မရိွခဲ႔လၽွင္၊  AVR အေနနဲ႔၊ ပိုမို၊ အလုပ္လုပ္လာရသလို၊ ဝန္ 'ပိ' လာမွာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။  

အခၽိန္ႀကာလာတာနဲ႔အမၽွ၊ AVR ရဲ႕၊ electronic components ေတြလည္း၊ ေလာင္ကၽြမ္းပၽက္စီးမွာ၊ ၿဖစ္ၿပီး၊ အကယ္၍၊ generator engines ေတြမွာ၊  AVR အသစ္လဲလွယ္ခဲ႔ေပမယ္႔၊ မႀကာခင္အခၽိန္အတြင္း၊  ထပ္မံေလာင္ကၽြမ္းခဲ႔ပါက၊ governor ကိုလည္း၊  ထည္႔သြင္း၊ စဥ္းစားသင္႔ေႀကာင္း၊ "ေအဗီြအာရယ္၊  ဂါဗနာရယ္" ဆိုကာ၊ post တင္လိုက္ပါတယ္