"စပ္မိစပ္ရာ သေဘ္ာ propeller (၃) - Basic concept of CPP, Azimuth Thruster and Bow Thruster"

.
("စပ္မိစပ္ရာ သေဘ္ာ propeller" ရယ္လို႔၊ 'စ' လိုက္တဲ႔အခါ၊ ေရယက္၊ ပန္ကာရြက္ဆိုတဲ႔၊ propeller blades ေတြ၊ အသံုးၿပဳထားတဲ႔၊ propulsion systems ေတြကိုလည္း၊ ထည္႔သြင္းေၿပာဆိုရန္၊ လိုအပ္၊ လာပါတယ္။  ဒီ post မွာေတာ႔၊ ႀကံဳေတြ႔ဖူးခဲ႔တဲ႔၊ propulsion systems ေတြထဲမွ၊ ေရးသားေဖာ္ၿပခဲ႔တာေလးကို၊ ၿပန္လည္ေဖာ္ၿပလိုက္ပါတယ္။)

(Remark : All references and images herein this page are for use of educational purpose only. The owner of this page is not responsible for the consequences in case of violation to copyright, trademark, patent, criminal trust of breach or other intellectual property rights of any third party.)

သေဘ္ာ 'ေရယက္ပန္ကာ' ဆိုတဲ႔၊ propellers ေတြကို၊ အသံုးၿပဳပံုအရ၊ အမၽိဳးအစား၊ ခြဲၿခား၊ ႀကည္႔တဲ႔အခါ၊ FPP ဆိုတဲ႔၊ Fixed Pitch Propeller နဲ႔၊ CPP ဆိုတဲ၊႔ Controllable or Variable Pitch Propeller ရယ္လို႔၊ ေတြ႔ရမွာၿဖစ္သလို၊ Azimuth Propeller, Vertical Axis Propeller, Paddle Wheels နဲ႔၊ Shrouded Propeller ဆိုတဲ႔၊ propellers အမၽိဳးအစားေတြကိုလည္း၊ ေတြ႔ရမွာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။

"Controllable or Variable Pitch Propeller - CPP"

'CPP' ဆိုတဲ႔ Controllable or Variable Pitch Propeller ေတြကို၊ သေဘ္ာ အရြယ္အစားအေပါါ၊ အေၿခခံကာ၊ Highly Skewed Propeller နဲ႔၊ Self Pitching Propellers ဆိုၿပီး၊ ထပ္မံ၊ ခြဲၿခားနိဳင္ပါတယ္။ မည္သည္႔၊ propeller အမၽိဳးအစားမွာ မဆို၊ 'ပန္ကာရြက္' လို႔ေခါါတဲ႔၊ propeller blades ေတြရဲ႕၊ pitch angle 'ေစာင္း' ကာ၊ တည္ရိွ၊ ေနၿခင္းေႀကာင္႔သာ၊ သေဘ္ာ၊ ေရြွ႕လၽား၊ သြားလာနိဳင္ၿခင္း၊ ၿဖစ္ပါတယ္။ Fig. (1) မွာ၊ "Propeller Pitch" ဆိုၿပီး၊ ဥပမာအၿဖစ္၊ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။

propeller 'လည္ပတ္' တဲ႔အခါ၊ blades ေတြမွ၊ 'ေရ' ကို၊ 'အေနာက္ဖက္္' သို႔၊ 'ယက္ထုတ္' ပါတယ္။ အကယ္၍၊ propeller blades ေတြဟာ၊ pitch angle အေစာင္းဒီဂရီ၊ တန္ဘိုးတခုမွာ၊ 'မရိွ' ပဲ၊ "0" ဒီဂရီတန္ဘိုး၊ 'အေနအထား' ၿဖင္႔သာ၊ တည္ရိွေနခဲ႔လၽွင္၊ သေဘ္ာဟာ၊ 'အေရွ႕ဖက္' ဆိုတဲ႔၊ ahead ဒါမွမဟုတ္၊ 'အေနာက္ဖက္' ဆိုတဲ႔၊ astern သို႔၊ ေရြွ႕လၽွား၊ သြားလာနိဳင္ၿခင္း၊ မရိွနိဳင္တာ႔တာ၊ ေတြ႔ရမွာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။

pitch angle 'ေစာင္း' ကာ၊ တည္ရိွေနမယ္႔၊ 'ပန္ကာရြက္' လို႔ေခါါတဲ႔၊ propeller blades ေတြ၊ လည္ပတ္ရာမွာ၊ nut ထဲမွ၊ threads အရစ္ေတြ၊ လွည္႔ 'ရစ္' သလို၊ 'လည္ပတ္' တဲ႔အတြက္၊ screw propeller လို႔လည္း၊ ေခါါႀကပါတယ္။ propeller မွ၊ 'ေရ' ကို၊ 'အေနာက္ဖက္' သို႔၊ 'ယက္ထုတ္' လိုက္တဲ႔အတြက္၊ နယူတန္ရဲ႕ တတိယနိယာမ Newton’s Third Law of Motion အရ၊ thrust force acting ၿဖစ္ေပါါလာၿပီး၊ သေဘ္ာဟာ၊ 'အေရွ႕ဖက္' သို႔၊ ahead position ၿဖင္႔၊ ေရြွ႔လၽွားပါတယ္။  အလားတူ၊ propeller ရဲ႕၊ လည္ပတ္မွဳလားရာ၊ direction of rotation ကို၊ ေၿပာင္းၿပန္၊ လည္ပတ္ေစတဲ႔အခါ၊ သေဘ္ာဟာ၊ အေနာက္ဖက္သို႔၊ astern position ၿဖင္႔၊ ေရြွ႔လၽွားမွာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။

direct propulsion system မွ၊ 'FPP' ဆိုတဲ႔ fixed pitch propeller ေတြမွာ၊ prime mover အၿဖစ္၊ low speed 2 stroke engine အသံုးၿပဳၿပီး၊ prime mover မွ၊ ရရိွလာတဲ႔၊ 'လည္ပါတ္မွဳ' revolution ကို၊ propeller shaft သို႔၊ ေပးပို႔ကာ၊ propeller အား၊ လည္ပတ္ေစပါတယ္။  propeller လည္ပတ္မွဳေႀကာင္႔၊ သေဘာ္ဟာ၊ အေရွ႕ဖက္၊ ahead သို႔၊ ေရြွ႕လၽားၿပီး၊ အေနာက္ဖက္၊ astern သို႔၊ ေရြွ႕လၽားတဲ႔အခါ၊ engine ရဲ႕၊ firing order ကို၊ ေၿပာင္းလဲကာ၊ မူလလည္ပတ္ရာ direction of rotation မွ၊ 'ေၿပာင္းၿပန္' reverse direction of rotation ၿဖင္႔၊ လည္ပတ္ေစပါတယ္။

prime mover အၿဖစ္၊ medium speed 4 stroke engine နဲ႔၊ high speed 4 stroke engine အသံုးၿပဳထားတဲ႔၊ သေဘ္ာေတြမွာေတာ႔၊ engine ရဲ႕၊ firing order ကို၊ ေၿပာင္းလဲရန္၊ မၿဖစ္နိဳင္တဲ႔အတြက္၊ prime mover မွ၊ ရရိွလာတဲ႔၊ လည္ပါတ္မွဳ revolution ကို၊ reduction & reversible gear box မွတဆင္႔၊ propeller shaft သို႔၊ ေပးပို႔ကာ၊ propeller အား၊ လည္ပတ္ေစပါတယ္။  prime mover ဟာ၊ fixed direction of rotation ၿဖင္႔၊ 'ပံုေသ' လားရာ တဖက္တည္း၊ လည္ပတ္ေနၿပီး၊ reduction & reversible gear box မွ၊ မူလလည္ပတ္ရာ၊ direction of rotation ကို၊ ေၿပာင္းလဲေပးကာ၊ ဆန္႔ကၽင္ဖက္ reverse direction of rotation ၿဖင္႔၊ လည္ပတ္ေစၿခင္း၊ ၿဖစ္ပါတယ္။

propeller blades ေတြရဲ႕၊ pitch angle 'အေစာင္းဒီဂရီ' ကို၊ အေနအထားအမၽိဳးမၽိဳး၊ ေၿပာင္းလဲၿခင္းၿဖင္႔၊ သေဘ္ာရဲ႕၊ အေနွး၊ အၿမန္ အရိွန္နံဳး speed အား၊ ထိန္းေကၽာင္းသလို၊ လည္ပတ္မွဳလားရာ direction of rotation ေၿပာင္းလဲဲၿခင္းၿဖင္႔၊ 'အေရွ႕ဖက္' သို႔မဟုတ္၊ 'အေနာက္ဖက္' သို႔၊ သေဘ္ာ၊ ေရြွ႕လၽွားေစမယ္႔၊ screw propeller အမၽိဳးအစားအား၊ controllable or variable pitch propeller အၿဖစ္၊ သတ္မွတ္ပါတယ္။

'CPP' ဆိုတဲ႔ controllable pitch propeller ကို၊ ေယဘုယၽအားၿဖင္႔၊ high speed နဲ႔၊ medium speed 4 Stroke engine ေတြနဲ႔၊ တြဲဖက္ကာ၊ တတ္ဆင္၊ အသံုးၿပဳႀကပါတယ္။ prime mover မွ၊ ရရိွလာတဲ႔၊ လည္ပါတ္မွဳ revolution ကို၊ reduction gear box မွ၊ ေလၽွာ႔ခၽၿပီး၊ ပံုေသလည္ပတ္နံွဳး fixed speed ၿဖင္႔သာ၊ လည္ပတ္ေစပါတယ္။

လည္ပတ္မွဳလားရာ direction of rotation ကိုလည္း၊ ေၿပာင္းလဲေပးၿခင္း၊ 'မရိွ' သလို၊ propeller blades ေတြရဲ႕၊ pitch angle အေစာင္းဒီဂရီ၊ အေနအထား၊ အမၽိဳးမၽိဳး၊ ေၿပာင္းလဲၿခင္းၿဖင္႔သာ၊ သေဘ္ာရဲ႕ အေနွးအၿမန္၊ အရိွန္နံဳး speed နဲ႔၊ သေဘ္ာရဲ႕ အေရွ႕အေနာက္ေရြွ႕လၽွားမွဳ ahead and astern movement တို႔အား၊ ေဆာင္ရြက္ေစပါတယ္။ Fig.( 2) နဲ႔ (3) မွာ၊ “CPP blades position” ဆိုၿပီး၊ propeller blades ေတြရဲ႕၊ pitch angle အေစာင္းဒီဂရီ၊ အေနအထား အမၽိဳးမၽိဳး ေၿပာင္းလဲၿခင္းကို၊ ဥပမာအၿဖစ္၊ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။

pitch angle position ကို၊ hydraulic system ေတြနဲ႔၊ control system ေတြ၊ အသံုးၿပဳကာ၊ proportional and directional solenoid valve၊ linkages, piston, gear mechanism ေတြနဲ႔အတူ၊ propeller hub နဲ႔၊ propeller shaft ထဲမွတဆင္႔၊ ေၿပာင္းလဲၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။

pitch angle position ကို၊ propeller hub မွတဆင္႔၊ ေၿပာင္းလဲေပးၿခင္းအား၊ Fig. (4) မွာ၊ "CPP - Servo cylinder integrated in propeller hub" ဆိုၿပီး၊ ဥပမာအၿဖစ္၊ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။ အလားတူ၊ propeller shaft ထဲမွတဆင္႔၊ ေၿပာင္းလဲေပးၿခင္းအား၊ Fig. (5) မွာ၊ "CPP - Servo cylinder built on the gear box" ဆိုၿပီး၊ ဥပမာအၿဖစ္၊ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။

pitch angle position ကို၊ propeller hub မွတဆင္႔၊ ေၿပာင္းလဲေပးတဲ႔၊ 'propeller hub servo cylinder integrated CPP system' ဟာ၊ အသံုးမၽားတဲ႔၊ 'CPP system' ၿဖစ္ပါတယ္။ သေဘ္ာမွ၊ main engine ရဲ႕၊ output power အား၊ propulsion အတြက္သာမက၊ power generation အတြက္ပါ၊ အသံုးၿပဳနိဳင္ရန္၊ CPP system နဲ၊႔ shaft generator တို႔ကို၊ တြဲဖက္၊ တတ္ဆင္၊ အသံုးၿပဳေလ႔၊ ရိွႀကပါတယ္။

Fig. (6) မွာ၊ “CPP system's Hydraulic control circuit” ဆိုၿပီး၊ propeller hub servo cylinder integrated CPP system တခုရဲ႕၊ hydraulic circuit ကို၊ ဥပမာအၿဖစ္၊ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။ CPP system အသံုးၿပဳ၊ ထားတဲ႔အတြက္၊ (i) - main engine ရဲ႕၊ revolution RPM ဟာ၊ rated RPM တခုမွာ၊ ပံုေသ fixed RPM အၿဖစ္၊ ရိွေနၿပီး၊ အေနွးအၿမန္၊ အရိွန္နံဳး speed နဲ႔၊ သေဘ္ာရဲ႕၊ အေရွ႕အေနာက္၊ ေရြွ႕လၽွားမွဳ ahead and astern movement ေတြအတြက္၊ main engine ရဲ႕ revolution RPM ကို၊ လိုက္ပါေၿပာင္းလဲေပးရန္၊ မလိုအပ္ၿခင္း၊ (ii) - prime mover ဟာ၊ 4 stroke engine ၿဖစ္ခဲ႔လၽွင္၊ reversible gear box မွတဆင္႔၊ propeller ရဲ႕၊ လည္ပတ္မွဳလားရာ၊ direction of rotation ကို၊ ေၿပာင္းလဲေပးရန္၊ မလိုအပ္ၿခင္းနဲ႔ (iii) - prime mover ဟာ၊ 2 stroke engine ၿဖစ္ခဲ႔လၽွင္၊ engine ရဲ႕၊ firing order ကို၊ ေၿပာင္းလဲၿပီး၊ မူလလည္ပတ္ရာ direction of rotation မွ၊ ေၿပာင္းၿပန္ reverse direction of rotation ၿဖင္႔၊ လည္ပတ္ေစရန္၊ မလိုအပ္ၿခင္း၊ အစရိွတဲ႔၊ အားသာခၽက္ advantages ေတြ၊ ရိွေနတာ၊ ေတြ႔ရပါတယ္။

အကယ္၍၊ အေႀကာင္းတစံုတခုေႀကာင္႔၊ failure အေနနဲ႔၊ 'CPP' ရဲ႕ hydraulic system 'ခၽိဳ႕ယြင္း' သြားခဲ႔လၽွင္၊ blades pitch angle position အေနအထား၊ ေၿပာင္းလဲ 'မသြားေစရန္' ၊ electrically နဲ႔ hydraulically locking devices ေတြမွတဆင္႔၊ hold အေနနဲ႔၊ တားဆီးေပးထားမွာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။ အခၽိဳ႕၊ CPP System ေတြမွာ၊ အခၽိန္ (၁၅) စကၠန္႔မွ၊ (၄၀) စကၠန္႔အတြင္း၊ maximum thrust force action ရရိွနိဳင္တာကို၊ ေတြ႔ရပါတယ္။

'CPP' system တတ္ဆင္ထားတဲ႔၊ သေဘ္ာေတြဟာ၊ FPP ဆိုတဲ႔၊ fixed pitch propeller system တတ္ဆင္ထားတဲ႔၊ သေဘ္ာေတြနဲ႔၊ နိွဳင္းယွဥ္ႀကည္႔လၽွင္၊ ေမာင္းနွင္၊ ေရြွ႕လၽားမွာမွာ၊ ပိုမို၊ လြယ္ကူတာ၊ ေတြ႔နိဳင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ကနဦးတတ္ဆင္မွဳ၊ ကုန္ကၽစားရိတ္ initial cost 'ႀကီးၿမင္႔' တဲ႔အၿပင္၊ ထိခိုက္မွဳ၊ တစံုတရာေႀကာင္႔ propeller blade tip လို႔ေခါါတဲ႔၊ ပန္ကာရြက္အဖၽားေတြ၊ damage အေနနဲ၊႔ ပၽက္စီးၿခင္း၊ control system မွာ၊ malfunctioning အၿဖစ္၊ ခၽိဳ႕ယြင္းမွဳၿဖစ္ေပါါၿခင္း၊ propeller boss လို႔ေခါါတဲ႔၊ propeller hub အတြင္းမွ၊ အစိတ္အပိုင္းေတြ၊ ပၽက္စီးၿခင္း၊ failure နဲ႔၊ ယိုစိမ္႔မွဳ leakage ၿဖစ္ေပါါၿခင္းတို႔ကို၊ ၿပင္ဆင္တဲ႔အခါမွာလည္း၊ ကုန္ကၽစားရိတ္၊ repair cost ႀကီးၿမင္႔တာ၊ ေတြ႔ရပါတယ္။

"Azimuth Thruster"

(ယခင္ Fleet ထဲမွ၊ (၂၀၀၈) ခုနွစ္မွာ၊ ေရခၽခဲ႔တဲ႔၊ GT (၆၂၀၀) ရိွ၊ Product Tanker သေဘ္ာတစီးကို၊ သတိရမိပါတယ္။ သေဘ္ာကို၊ Classification အေနနဲ႔၊ LR ဆိုတဲ႔၊ Lloyd's Register Classification Society မွာ၊ မွတ္ပံုတင္ထားၿပီး၊ (၂၀၁၀) ခုနွစ္မွာ၊ Intermediate Survey အခၽိန္ကၽတဲ႔အခါ၊ သက္တမ္း (၁၀) နွစ္ေအာက္၊ ၿဖစ္တဲ႔အတြက္ 'လြန္း' မတင္ပဲ၊ 'ေရ' ထဲမွာ၊ in water survey (IWS) ေဆာင္ရြက္ရန္၊ ေလၽွာက္ထားလိုက္၊ ပါတယ္။

'IS' ဆိုတဲ႔၊ Intermediate Survey ကို၊ IWS အေနနဲ႔၊ ေဆာင္ရြက္တဲ႔အခါ၊ 'IS' ရဲ႕၊ requirements ေတြအတိုင္း၊ 'bottom survey including rudder and propeller' ဆိုတဲ႔၊ ေခါင္းစဥ္တခုကို၊ ေဆာင္ရြက္ရပါတယ္။  'bottom survey including rudder and propeller' ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ၊ bottom ဆိုတဲ႔၊ ဝမ္းဗိုက္ ေခါါ၊ "သေဘ္ာ ေအရာ" ပိုင္းကို၊ မၽက္ၿမင္ စစ္ေဆးၿခင္း၊ rudder မွ၊ bearing ေတြနဲ႔ rudder neck, rudder stock တို႔ရဲ႕၊ clearance ကို၊ တိုင္းထြာစစ္ေဆးၿခင္းနဲ႔၊ propeller shaft နဲ႔၊ stern tube တို႔အႀကား၊ inboard & outboard bearing တို႔ရဲ႕၊ clearance တိုင္းထြာ၊ စစ္ေဆးၿခင္းတို႔၊ ပါဝင္ပါတယ္။

docking တင္ကာ၊ intermediate survey ေဆာင္ရြက္တဲ႔အခါ၊ clearance တိုင္းထြာၿခင္းေတြကို၊ သေဘ္ာကၽင္းမွ၊ တာဝန္ယူ၊ ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ in water survey အေနနဲ႔၊ 'ေရ' ထဲမွာ၊ ေဆာင္ရြက္တဲ႔၊ အခါမွာေတာ႔၊ clearance တိုင္းထြာၿခင္းေတြကို၊ Classification Societies ေတြရဲ႕၊ အသိအမွတ္ၿပဳ၊ class approved ေရငုတ္အဖြဲ႔ diving team မွ၊ တာဝန္ယူ၊ ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။

diving team မွ၊ တိုင္းထြာၿခင္း၊ စစ္ေဆးၿခင္း၊ ကိစၥေတြ၊ ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္၊ CCTV ဗီဒီယိုကင္မရာၿဖင္႔၊ မွတ္တမ္းတင္ ကာ၊ attending surveyor နဲ႔၊ attending superintendent တို႔မွ၊ ေစာင္႔ႀကည္႔ ဆံုးၿဖတ္ရပါတယ္။ main propulsion အၿဖစ္၊ 'Azimuth Thruster' တတ္ဆင္ထားတဲ႔၊ သေဘ္ာေတြမွာ၊ FPP ဆိုတဲ႔၊ fixed pitch propeller system တတ္ဆင္ထားတဲ႔၊ သေဘ္ာေတြနဲ႔၊ CPP ဆိုတဲ႔၊ controllable propeller pitch system တတ္ဆင္ထားတဲ႔၊ သေဘ္ာေတြ ကဲ႔သို႔၊ clearance တိုင္းထြာၿခင္းေတြကို၊ omitted အေနနဲ႔၊ ခၽန္လွပ္ထားခဲ႔နိဳင္ပါတယ္။

thruster system မွာ၊ အသံုးၿပဳထားတဲ႔၊ 'ဆီ' ဆိုတဲ႔ hydraulic fluid နဲ႔၊ gear lubricating oil တို႔ကို၊ (၆) လ တႀကိမ္၊ နမူနာ sample ယူကာ၊ ဓါတ္ခြဲခန္းသို႔၊ ေပးပို႔ၿပီး၊ analysis စစ္ေဆးၿခင္းၿဖင္႔၊ bearing ေတြ၊ seal ေတြနဲ႔၊ gear teeth ေတြရဲ႕၊ ပြန္းစားမွဳအား၊ implementation အၿဖစ္၊ ေစာင္႔ႀကည္႔နိဳင္သလို၊ in water survey ေဆာင္ရြက္ရာမွာ၊ စစ္ေဆးမည္႔၊ ေန႔၊ ရက္၊ မတိုင္မီွ၊ အနီးကပ္ဆံုး analysis report အား၊ classification society သို႔၊ တင္ၿပရန္၊ လိုအပ္ပါတယ္။

(၅) နွစ္တႀကိမ္၊ ေဆာင္ရြက္ရတဲ႔၊ Class Renewal သို႔မဟုတ္ SS လို႔ေခါါတဲ႔၊ Special Survey ကို၊ docking တင္ၿပီး၊ ေဆာင္ရြက္တဲ႔၊ အခါမွသာ၊ Thruster unit တခုလံုးကို၊ ၿဖဳတ္ 'ခၽ' ကာ၊ overhauling ေဆာင္ရြက္ရန္၊ လိုအပ္ပါတယ္။)

သေဘ္ာေတြမွာ၊ သမရိုးကၽ၊ propulsion နည္းပညာေတြနဲ႔၊ အသားကၽေနခဲ႔ရာမွ၊ 55 kW မွ၊ 8. 0 MW အထိ၊ ထိမ္းခၽဳပ္၊ ေမာင္းနွင္နိဳင္ၿပီး၊ rudder နဲ႔၊ propeller shaft လည္း၊ မပါဝင္တဲ႔၊ 'Azimuth Thrusters' ေတြကို၊ တတ္ဆင္၊ အသံုးၿပဳလာႀကပါတယ္။  တနည္းအားၿဖင္႔၊ Azimuth Thrusters ေတြဟာ၊ conventional form of propulsion systems အေနနဲ႔၊ rudder, propeller နဲ႔၊ CPP system ေတြကို၊ ေပါင္းစပ္၊ အသံုးၿပဳေနႀက၊ အစဥ္အလာဓေလ႔မွ၊ totally eradicated အေနနဲ႔၊ လံုးဝ၊ အဆံုးသတ္ေစၿပီး၊ one mechanism လွဳပ္ရွားမွဳ၊ တခုတည္းၿဖင္႔၊ အကၽဥ္းခၽဳပ္ကာ၊ ေဆာင္ရြက္ေစၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။  material costs, ship space နဲ႔၊ energy consumption ကို၊ သမရိုးကၽ conventional system ေတြထက္၊ ေလၽွာ႔ခၽ၊ ေပးနိဳင္သလို၊ သေဘ္ာရဲ႕၊ လွဳပ္ရွား ခၽည္းကပ္၊ စြမ္းေဆာင္ရည္ maneuverability လည္း၊ ပိုမို၊ သာလြန္ ေကာင္းမြန္လာတာ၊ ေတြ႔ရပါတယ္။

Azimuth Thruster မွာ၊ propeller ကို၊ pod သို႔မဟုတ္ nozzle ring ကဲ႔သို႔၊ စက္ဝိုင္းပံု ring အတြင္းမွာ၊ အထိုင္ 'ခၽ' ထားပါတယ္။ rudder ေတြမွာေတာ႔၊ horizontal direction အရ၊ ဘယ္ဘက္ port side သို႔မဟုတ္၊ ညာဘက္ star board side သို႔၊ အမၽားဆံုး (၃၅) ဒီဂရီသာ၊ ေရြွ႕လၽားနိဳင္ေပမယ္႔၊ pod ဟာ၊ horizontal direction အရ၊ (၃၆၀) ဒီဂရီ၊ တပါတ္၊ လည္ပါတ္နိဳင္ပါတယ္။ ပဲ႔ပိုင္း stern မွ၊ vertical shaft ဟာ၊ ေရထဲမွ၊ Thruster နဲ႔၊ သေဘ္ာအတြင္းရိွ၊ prime mover တို႔ကို၊ ဆက္သြယ္ေပးထားပါတယ္။ Fig. (7) မွာ၊ "Azimuth Thruster’s assembly installation" ဆိုၿပီး၊ ဥပမာအၿဖစ္၊ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။

Azimuth Thruster ေတြမွာ၊ fixed သို႔မဟုတ္၊ re-tractable type ေတြနဲ႔၊ CPP type ေတြကို၊ Propeller အၿဖစ္၊ အသံုးၿပဳႀကပါတယ္။ Ocean Tug, Anchor Handling Tug၊ Search & Rescue Tug အစရိွတဲ႔၊ ေရယာဥ္ေတြနဲ႔၊ GT တန္ခၽိန္ (၁) ေသာင္းေအာက္၊ ေရယာဥ္ေတြ၊ အပါအဝင္၊ စစ္ေရယာဥ္ေတြ၊ heavy structures ေတြ၊ တတ္ဆင္ထားတဲ႔၊ Offshore Drilling ေရယာဥ္ေတြနဲ႔၊ ေရနံတြင္းတူးစင္ေတြမွာ၊ dynamic position (DP) structures ေတြအၿဖစ္ပါ၊ တတ္ဆင္၊ အသံုးၿပဳႀကပါတယ္။

Azimuth Thruster ေတြကို၊ mechanical transmission thruster နဲ႔၊ electrical transmission thruster ေတြရယ္လို႔၊ ခြဲၿခားနိဳင္ပါတယ္။ gear driven အေနနဲ႔၊ အသံုးၿပဳကာ၊ primer mover အၿဖစ္၊ engine သို႔မဟုတ္၊ electric motor တတ္ဆင္ထားတဲ႔၊ Azimuth Thruster ေတြကို၊ mechanical transmission thruster လို႔ေခါါပါတယ္။ Fig. (8) မွာ၊ "Azimuth thruster’s mechanical transmission gear box, hydraulic pump and hydraulic motor assembly" ဆိုၿပီး၊ ဥပမာအၿဖစ္၊ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။

mechanical transmission thruster ေတြမွာ၊ shafting arrangement အေပါါ၊ မူတည္ၿပီး၊ L Drive နဲ႔၊ Z Drive ရယ္လို႔၊ ထပ္မံ၊ ခြဲၿခားနိဳင္ပါတယ္။ mechanical linkage ေတြ၊ မပါဝင္ပဲ၊ pod အတြင္းထဲမွာ၊ electric motor တတ္ဆင္၊ ေမာင္းနွင္တဲ႔၊ Azimuth Thrusters ေတြကိုေတာ႔၊ electrical transmission thrusters ေတြလို႔၊ ေခါါပါတယ္။

"Bow Thruster"

(လြန္ခဲ႔တဲ႔၊ (၅) နွစ္ေကၽာ္ခန္႔က၊ အၿဖစ္အပၽက္ပါ။ သေဘ္ာက၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွ၊ သေဘ္ာကၽင္း တခုမွာ၊ ေဆာက္ခဲ႔တာၿဖစ္သလို၊ ေရခၽၿပီးတာနဲ႔ fleet ထဲကို၊ ေရာက္လာခဲ႔ပါတယ္။ fleet ထဲ၊ ေရာက္ကတည္းက၊ bow thruster ဟာ၊ "ေႀကာင္" လြန္းသမို႔၊ 'ဝရန္တီ' ေတြေရာ၊ 'ဂရန္တီ' ေတြေရာနဲ႔၊ ရွင္းရပါေတာ႔တယ္။

thruster maker ရဲ႕၊ service team ကလည္း၊ ရိွေနသမို႔၊ "ေႀကာင္" တာနဲ႔၊ အကူအညီ၊ ေတာင္းကာ၊ ေၿဖရွင္း ခဲ႔ရပါတယ္။ maker's service engineer ကလည္း၊ ခဏခဏ၊ PCB ေတြ၊ အသစ္လဲေပးရွာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ႔၊ service engineer ကို၊ ေတြးၿမင္၊ ယူဆမိတာ၊ ေၿပာၿပရင္း၊ ေၿဖရွင္းလိုက္တဲ႔အခါ၊ အဆင္ေၿပသြားခဲ႔ပါတယ္။  ဒီ post ေလးကေတာ႔၊ "Bow Thruster" နဲ႔၊ ပက္သက္ၿပီး၊ ေတြ႔ခဲ႔တာေလး တခုကို၊ ေဖာ္ၿပထာၿခင္းသာ၊ ၿဖစ္ပါတယ္။)

movement of the ships ဆိုတဲ႔၊ သေဘ္ာသြားလာ၊ လွဳပ္ရွားမွဳကို၊ (i) ahead and astern movement နဲ႔၊ (ii) port and starboard movement ရယ္လို႔၊ ခြဲၿခားနိုင္ပါတယ္။

(i) - Ahead and astern movement - မည္သည္႔ propeller အမၽိဳးအစားမွာမဆို၊ propeller blades ေတြရဲ႕၊ pitch angle ဟာ၊ အေစာင္းအေနအထားမွာ၊ ရိွေနၿပီး၊ propeller blades ေတြရဲ႕၊ motion ဟာ၊ screw မွာရိွတဲ႔၊ thread ေတြကဲ႔သို႔၊ အတြင္းဘက္ သို႔မဟုတ္၊ အၿပင္ဘက္ကို၊ ရစ္လွည္႔လိုက္သလို၊ လည္ပတ္ၿပီး၊ propeller မွ၊ ေရကို၊ အေနာက္ဖက္သို႔၊ 'ယက္' ထုတ္လိုက္တဲ႔ အခါမွာ၊ "သက္ေရာက္မွဳတိုင္းတြင္ ပမာဏတူညီၿပီး၊ လားရာ ဆန္႔ကၽင္ေသာ၊ တန္ၿပန္သက္ေရာက္မွဳ ရိွသည္.." ဆိုတဲ႔၊ Newton’s Third Law of Motion အရ၊ "thrust force acting ၿဖစ္ေပါါလာၿပီး၊ သေဘ္ာကို၊ ေရွ႕ ‘ahead’ သို႔၊ ေရြွ႕လၽွားေစပါတယ္။  အလားတူ၊ propeller ရဲ႕၊ direction of rotation ေၿပာင္းၿပန္၊ လည္ပတ္တဲ႔အခါ၊ thrust force acting နဲ႔ အတူ၊ သေဘ္ာကို၊ ေနာက္ ‘astern’ သို႔၊ ေရြွ႕လၽွားေစပါတယ္။

(ii) - Port and starboard movement - port side သို႔မဟုတ္ left side ဆိုတဲ႔၊ 'ဘယ္ဘက္' သို႔၊ ေရြ႕လၽားေစမွဳနဲ႔၊ starboard side သို႔မဟုတ္၊ right side ဆိုတဲ႔၊ 'ညာဘက္' သို႔၊ ေရြ႕လၽားေစမွဳကို၊ steering gear system မွတဆင္႔၊ သေဘ္ာရဲ႕၊ ေနာက္ပိုင္း ကိုယ္ထည္မွာ၊ တတ္ဆင္ထားတဲ႔၊ rudder မွ၊ ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။

rudder အသံုးၿပဳတဲ႔၊ ဘယ္နဲ႔ ညာ၊ ေရြ႕လၽွားမွဳဟာ၊ သေဘ္ာရဲ႕၊ propeller ကို၊ အသံုးၿပဳၿပီး၊ အေရွ႕ နဲ႔၊ အေနာက္၊ ေရြွ႕လၽားမွဳ 'ရိွ' တဲ႔ အေၿခအေနမွာသာ၊ ေဆာင္ရြက္ေပးနိဳင္ပါတယ္။ propeller အသံုးမၿပဳပဲ၊ port side သို႔မဟုတ္ starboard side ဆိုတဲ႔၊ ဘယ္၊ ညာ ေရြွ႕လၽားေစရန္၊ propeller ကဲ႔သို႔၊ 'lateral thrust' အသံုးၿပဳ၊ ေရြွ႕လၽားေစနိဳင္မယ္႔၊ thruster system ကို၊ ဖန္တီး၊ တည္ေဆာက္လာႀကပါတယ္။

သေဘ္ာဦး bow အား၊ port and starboard movement ၿဖင္႔၊ ေရြွ႕လၽားေစရန္၊ ရည္ရြယ္တတ္ဆင္ထားတဲ႔ thruster ကို၊ 'Bow Thruster' လို႔ေခါါကာ၊ သေဘ္ာအမီွး stern အား၊ port and starboard movement ၿဖင္႔၊ ေရြွ႕လၽားေစရန္၊ ရည္ရြယ္တတ္ဆင္ထားတဲ႔ thruster ကို၊ 'Aft Thruster' ရယ္လို႔ေခါါႀကပါတယ္။

bow thruster ေတြကို၊ Tunnel thruster, Externally mounted thrusters နဲ႔၊ Water jet thrusters ဆိုၿပီး၊ တတ္ဆင္ပံု၊ အေနအထားအရ၊ ခြဲၿခားနိဳင္ပါတယ္။ သေဘ္ာႀကီးေတြမွာ၊ Tunnel bow thruster တတ္ဆင္၊ အသံုးၿပဳႀကၿပီး၊ ferry boat အေသးစားေတြနဲ႔၊ အေပၽာ္စီး၊ သေဘ္ာအေသးစားေတြ၊ အပါအဝင္၊ ငါးဖမ္းသေဘ္ာ၊ အေသးစားေတြမွာေတာ႔၊ လၽွပ္စစ္ေမာ္တာနဲ႔၊ တိုက္ရိုက္ေမာင္းနွင္မယ္႔၊ Externally mounted bow thrusters နဲ႔၊ Water jet bow thrusters ေတြ၊ တတ္ဆင္၊ အသံုးၿပဳႀကပါတယ္။

Tunnel bow thruster ရယ္လို႔၊ ေခါါဆိုရတာကေတာ႔၊ bow မွာ၊ tunnel ကဲ႔သို႔၊ ဟိုဖက္ဒီဖက္၊ ဒိုးယိုေပါက္၊ လိွဳင္ေခါင္း 'ထြင္း' ကာ၊ တတ္ဆင္ထားတဲ႔အတြက္၊ ၿဖစ္ပါတယ္။ bow thruster ရဲ႕၊ prime mover အၿဖစ္၊ internal combustion engine ၿဖစ္တဲ႔၊ 4 stroke high speed engine သို႔မဟုတ္၊ 3 phase squirrel-cage induction motor သို႔မဟုတ္၊ 3 phase wound rotor motor ကို၊ အသံုးၿပဳၿပဳပါတယ္။ Fig. (9) မွာ၊ "Tunnel Bow Thruster" ဆိုၿပီး၊ မိသားစုဓါတ္ပံုနဲ႔အတူ၊ ဥပမာအၿဖစ္၊ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။

prime mover အၿဖစ္၊ engine အသံုးၿပဳကာ၊ bow thruster ေမာင္းနွင္ရာမွာ၊ FPP ဆိုတဲ႔၊ fixed pitch propeller ေတြကဲ႔သို႔၊ reduction နဲ႔ reversing gear အသံုးၿပဳၿပီး၊ bow thruster ရဲ႕၊ propeller blades ေတြကို၊ clock wise သို႔မဟုတ္ anti-clock wise direction of rotation ၿဖင္႔၊ ေၿပာင္းလဲေမာင္းနွင္ပါတယ္။

engine အသံုးၿပဳၿပီး၊ bow thruster ေမာင္းနွင္တဲ႔အခါ၊ ေယဘုယၽအေနနဲ႔၊ 4 ~20 mA command signal ကို၊ bow thruster compartment ရိွ၊ micro-controller သို႔၊ ေပးပို႔ပါတယ္။ micro-controller ဟာ၊ ရရိွလာတဲ႔ signal ကို၊ reference signal အၿဖစ္၊ အသံုးၿပဳကာ၊ servo motor သို႔၊ input signal ေပးသြင္းၿပီး၊ servo motor နဲ႔၊ ခၽိတ္ဆက္ထားတဲ႔၊ linkages ေတြမွတဆင္႔၊ engine ရဲ႕၊ governor အား၊ control ၿပဳလုပ္ၿခင္းၿဖင္႔၊ bow thruster ရဲ႕ speed ကို၊ အတိုး၊ အေလၽွာ႔၊ ၿပဳလုပ္ပါတယ္။ port and starboard movement အတြက္၊ direction of rotation ေၿပာင္းလဲရာမွာလည္း၊ micro controller မွ၊ reversing gear ရဲ႕၊ directional solenoid valve သို႔၊ voltage ေပးသြင္းၿပီး၊ ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။

prime mover အၿဖစ္၊ 3 phase squirrel-cage induction motor သို႔မဟုတ္၊ 3 phase wound rotor motor အသံုးၿပဳကာ၊ bow thruster ေမာင္းနွင္ရာမွာ၊ CPP ဆိုတဲ႔၊ controllable pitch propeller ေတြကဲ႔သို႔၊ hydraulic system အသံုးၿပဳၿပီး၊ bow thruster ရဲ႕၊ propeller blades ေတြရဲ႕၊ pitch angle ကို၊ ေၿပာင္းလဲၿခင္းၿဖင္႔၊ port and starboard movement ေဆာင္ရြက္သလို၊ bow thruster ရဲ႕၊ speed အတိုးအေလၽွာ႔ကိုေတာ႔၊ transmission gear နဲ႔၊ တြဲဆက္ထားတဲ႔၊ motor မွ၊ ၿပဳလုပ္ေပးပါတယ္။ Fig. (10) မွာ၊ "CPP type Bow Thruster driven by Electric motor" ဆိုၿပီး၊ ဥပမာအၿဖစ္၊ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။

bow thruster compartment မွာ၊ ေရၿမွဳတ္ၿခင္း flooding ၿဖစ္ေပါါတတ္ပါတယ္။ bow thruster compartment နဲ႔၊ ဆက္စပ္ေနတဲ႔၊ fore peak tank, forward ballast tank အစရိွတဲ႔၊ water ballast ေတြရဲ႕၊ man hole cover ေတြဟာ၊ water tight အေနနဲ႔၊ ရိွမေနပဲ၊ ေရ 'မလံု' ၿခင္းမွတဆင္႔၊ flooding ၿဖစ္ေပါါတတ္တဲ႔အတြက္၊ bow thruster compartment မွာ၊ bilge level alarm တတ္ဆင္ထားသလို၊ bilge level alarm ကိုလည္း၊ ပံုမွန္၊ စမ္းသတ္၊ စစ္ေဆးသင္႔ပါတယ္။

CPP type bow thruster မွာ၊ thruster ေမာင္းနွင္မယ္႔၊ joy stick ရဲ႕၊ potentio-meter မွ၊ ရရိွလာတဲ႔၊ 4 ~ 20 mA command signal ကို၊ amplified ၿပဳလုပ္ကာ၊ servo valve သို႔၊ input signal ေပးသြင္းပါတယ္။ servo valve ေတြဟာ၊ proportionally operated directional valve ေတြၿဖစ္ပါတယ္။ ရရိွလာတဲ႔ signal ပမာဏ၊ အနည္းအမၽား၊ အေပါါ၊ မူတည္ကာ၊ fluid ရဲ႕ flow နဲ႔ pressure ကို၊ servo valve မွ၊ control ၿပဳလုပ္ၿပီး၊ pilot pressure ထုတ္ေပးပါတယ္။

thruster ရဲ႕၊ hub သို႔မဟုတ္ boss အတြင္းမွ၊ actual working valve သို႔၊ commend fluid အၿဖစ္၊ servo valve မွ၊ pilot pressure ေပးပို႔ကာ၊ hydraulic actuator ေတြကို၊ operate ၿပဳလုပ္ေစပါတယ္။ hydraulic fluid မွာ၊ အေႀကာင္းအမၽိဳးမၽိဳးေႀကာင္႔၊ ေရာေနွာ ပါဝင္ေနတတ္တဲ႔၊ အမွဳန္အမြွား particles, အညစ္အေႀကး dirt ေတြဟာ၊ pilot pressure ထုတ္ေပးမယ္႔၊ servo valve ရဲ႕၊ O ring ေတြ၊ spool ဆိုတဲ႔၊ plunger ေတြကို၊ wear down အၿဖစ္၊ 'ပြန္းစား' သြားတတ္ၿပီး၊ internal leakage ၿဖစ္ေပါါေစတတ္ပါတယ္။

internal leak ေႀကာင္႔၊ thruster joy stick ရဲ႕၊ command signal မွန္ကန္ေပမယ္႔၊ servo valve ရဲ႕၊ malfunctioned pilot pressure fluid ေႀကာင္႔၊ thruster မွာ၊ pitch percentage (0 %) မွ၊ maximum percentage အထိ၊ ရုတ္တရက္၊ ေရာက္ရိွသြားၿခင္း၊ တခါတရံမွာ၊ pitch percentage ပမာဏ၊ တစ္ခုခုမွာ၊ ရပ္တန္႔ေနၿခင္း၊ အစရိွတဲ႔၊ malfunctioning အေၿခအေနေတြ၊ ေပါါေပါက္တတ္ပါတယ္။

အလားတူ၊ thruster ရဲ႕၊ hub သို႔မဟုတ္ boss အတြင္းမွ၊ actual working valve နဲ႔၊ actuator ေတြမွာလည္း၊ internal leakage ေတြ၊ ေပါါေပါက္ၿပီး၊ thruster အသံုးၿပဳလို႔၊ မရေတာ႔တဲ႔၊ အေၿခအေနေတြ၊ ၿဖစ္ေပါါလာတတ္တဲ႔အတြက္၊ သေဘ္ာရဲ႕ လွဳပ္ရွား၊ ခၽဥ္းကပ္နိဳင္စြမ္း maneuverability ကၽဆင္းသြားရ သလို၊ ‘သေဘ္ာကၽင္း’ တင္ကာ၊ အႀကီးစား၊ ၿပင္ဆင္ရမယ္႔၊ အေၿခအေနေတြလည္း၊ ေပါါေပါက္တတ္ပါတယ္။

thruster system အတြက္၊ အသံုးၿပဳထားတဲ႔၊ hydraulic fluids ေတြကို၊ ပံုမွန္၊ နမူနာ oil sample ရယူကာ၊ စိတ္ခၽယံုႀကည္ရတဲ႔၊ ဓါတ္ခြဲခန္းသို႔၊ ေပးပို႔ၿပီး၊ analysis အၿဖစ္၊ စစ္ေဆးၿခင္း၊ ရရိွလာတဲ႔ analysis report အေပါါ၊ မူတည္ၿပီး၊ thruster system မွာ၊ အသံုးၿပဳထားတဲ႔၊ hydraulic fluids ေတြကို၊ flushing ၿပဳလုပ္ကာ၊ oil renewal အၿဖစ္၊ အသစ္လဲလွယ္ၿခင္း၊ အစရိွတဲ႔၊ preventive maintenance ေတြကို၊ ေဆာင္ရြက္ၿခင္းၿဖင္႔၊ malfunctioning အေၿခအေနေတြ၊ ေပါါေပါက္မွဳကို၊ ႀကိဳတင္၊ တားဆီးနိဳင္ေႀကာင္း၊ ေဖာ္ၿပရင္း၊ "စပ္မိစပ္ရာ သေဘ္ာ propeller" ဆိုတဲ႔၊ post ေတြကို၊ အဆံုးသတ္လိုက္ပါတယ္။